جدیدترین خبرهای هوافضایی, طراحی هواپیما و موشک

ویژگی های جنگنده قاهر ۳۱۳

جنگنده F-313 طی چند روز اخیر  توجه بسیاری از رسانه ها، گروه ها و متخصصین از جمله صاحب نظرهای هوافضایی رو برانگیخته و باعث حیرت خیلی ها شده است!

این جنگنده با طراحی منحصر به فرد موجب  بحث و بررسی های فراوانی شده و تحلیل های مثبت و منفی رو به همراه داشته ما هم در این مجال قصد داریم نگاهی گذرا و تحلیلی بر این جنگنده داشته باشیم و حداقل ویژگیهای ظاهری آن را تحلیل و با جنگنده های روز دنیا مقایسه کنیم.

هر شخصی که کمی آشنایی با جنگنده های روز دنیا داشته باشد، با دیدن این جنگنده در نگاه اول به یاد جنگنده  f-22آمریکا می افتد:

در واقع هندسه کلی هواپیما خصوصا دماغه و کابین خلبان و شکل سطوح بدنه شباهت زیادی با این جنگنده دارد. بعد از طراحی و ساخت f-22  توسط آمریکا، کشورهای رقیب از جمله روسیه و چین تلاش کردند که به جنگنده هایی در این کلاس دست پیدا کنند  در واقع این هواپیما سرمشقی برای هواپیماهای آینده خود بوده است و استفاده از طرح آن طبیعی است نمونه روسی آن t-50 هست که شباهت های زیاد با f-22 دارد و یا جنگنده چینی j-21 که مشابه آن است.

t-50j-21

  اولین ویژگی که در F-313 مشهود است، رادارگریزی آن می باشد. شکستگی های سطوح بدنه بارزترین هندسه در رادارگریزیست.

سکان های عمودی پرنده نیز  با زاویه نصب شده است:

سکان عمودیسکان عمودی

 که همین امر علاوه بر افزایش قدرت مانورپذیری، سطح مقطع راداری آن را کاهش می دهد. سطح مقطح راداری (Radar Cross Section – RCS) پارامتری است که هر چقدر کوچکتر باشد میزان شناسایی پرنده توسط رادار کمتر خواهد شد.

 برای مثال پارامتر رادار گریزی برای بمب افکن پنهانکار B2 به اندازه یک سه چرخه می باشد!

b-2

استفاده از سطوح شکسته و صاف را می توانید در F-22 مشاهده کنید :

f-22

 اما این ویژگی در جنگنده F-117 به اوج خود رسیده است و شکل شکسته پرنده و با سکانهای عمودی خوابیده و با زاویه عقب گرد بالا، پنهان کاری آن را دوچندان کرده است :

f-117

از جمله نکات دیگری که در جنگنده قاهر 313 ادعا شده، استفاده از مواد جاذب رادار می باشد که در سطوح آن به کار رفته است. این مواد در زمان تابش امواج رادار به آنها، دارای مکانیزمی می باشند که موجها را جذب کرده و مانع انعکاس آن از سطح می گردد. در این حالت رادار موج های بازتابی ضعیفتر و یا اصلا موجی دریافت نخواهد کرد. این مواد جاذب رادار به میزان زیادی در بمب افکن B2 به کار رفته است.

جنگنده ی قاهر در نمای بالا طوری به نظر می رسد که سطح برآزای زیادی دارد. به طوری که بدنه آن هم تولید نیروی برآ می کند.

 

ویژگی منحصر به فرد قاهر 313 ، استفاده از پیکربندی بال و کانارد هست که البته در جنگنده های نسل جدید این خصوصیت تا کنون مشاهده نشده .

 از مزایای استفاده از کانارد به جای دم، کاهش مصرف سوخت و بالا رفتن کارایی آیرودینامیکی (L/D) جنگنده می باشد.  البته جنگنده های قدیمی تر با پیکربندی کانارد وجود دارند :مثل  su-47 و su-35

su-35  su-47

البته استفاده از سطوح کنترل روی کانارد نیز قابل توجه است که این کانارد را در دسته کانارد کنترلی نیز قرار می دهد که البته با وجود ضخامت بالا این کانارد مشترک بین کانارد کنترلی و برایی می باشد.

کانارد

یکی از ویژگی های بارز این هواپیماها توانایی مانور در زاویه حمله بالاست حتی اگر قابلیت تغییر در بردار رانش را نداشته باشند.

توانایی تغییر دادن بردار رانش (Thrust vectoring) بدین معناست که جنگنده قادر است، جهت نیروی ناشی از موتور را تغییر دهد و با این کار مانور پذیری خود را علاوه بر استفاده از سطوح کنترلی، افزایش دهد. جنگنده هایی مثل F-22 و F-35 دارای این قابلیت می باشند.

 ورودی های  موتور F-313 از دیگر مواردیست که توجه بیننده را به خود جلب می کند. ورودی های کوچک موتور شاید سوال برانگیز باشند، که چرا تا این حد کوچک در نظر گرفته شده است :

شاید یکی از دلایل این امر، اصرار بر رادار گریزی پرنده باشد زیرا از قسمتهای مهم یک پرنده پنهانکار که می تواند طعمه خوبی برای شکار رادار باشد، موتور و دهانه ورودی آن است که اگر به درستی طراحی نشود امواج راداری به راحتی بازتابش می شوند و در نتیجه RCS جنگنده افزایش پیدا می کند. شاید صلاح دید متخصصان و طراحان ایرانی  این بوده است که با کوچک کردن دهانه ورودی موتور، این اثر را کاهش دهند.البته اگر این کوچک بودن موجبا ختلال در هوای ورودی به موتور شود سودی برای هواپیما نخواهد داشت و مشکلات زیادی برای موتور مخصوصا در زوایای حمله بالا بوجود می آورد.

موتور جنگنده قاهر 313 که قلب تپنده آن محسوب می گردد هنوز مشخص نیست  و در خبرها به آن اشاره نشده است که از چه نوعی می باشد اما هر چه هست قطعا طراحان ایرانی این نکته را در نظر گرفته اند که خود موتور باید کاملا پوشیده باشد و نوع سوخت و گازهای خروجی  مطابق با استانداردهای پنهانکاری باشد، زیرا این جنگنده ها از  رادارهای حساس به گرما و مادون قرمز در امان نیستند. این امر به خوبی در جنگنده هایی مثل F-117، F-22، B2 و پهپاد RQ170 اعمال شده است. امیدواریم متخصصان ایرانی از فناوری RQ170 ، خصوصا فناوری سوخت و موتور آن در این جنگنده استفاده کرده باشند!

البته یکی از موتورهایی که احتمال استفاده از آن وجود دارد j-85 است که متعلق به شرکت جنرال الکتریک می باشد و برروی جنگنده f-5 استفاده شده است :

موتور j85

 با توجه به رادارگریزی پرنده، تسلیحات آن درون بدنه قرار خواهند گرفت، زیرا نصب موشکها و سایر تسلیحات بیرون بدنه باعث افزایش سطح مقطع راداری جنگنده قاهر خواهد شد که خود نیازمند تکنولوژی بالایی است و هنوز مشخص نیست که آیا در داخل این امکان وجود دارد یا خیر.

اما ویژگی منحصربه فردی که F-313 نسبت به سایر جنگنده ها دارد بال شکسته و رو به پایین آن در ناحیه بیرونی بال می باشد:

 

این حالت در هیچ یک از جنگنده ها مشاهده نشده است

 شاید در واقع تایید کننده همان قابلیتی است که توسط طراحان آن بیان شده و آن پرواز در ارتفاع پست می باشد. هندسه رو به پایین بال، باعث افزایش اثر زمین (ground Effect) می شود، یعنی پرنده با پرواز در ارتفاع بسیار پست روی بالشتکی از هوا قرار خواهد گرفت و این امر برآ را افزایش و مصرف سوخت و هزینه را کاهش می دهد.

که البته شباهت زیادی به  انتهای بال هواپیمای خیالی در فیلم avengers دارد! که انگار که خیلی دور از ذهن طراحان concept  نیست  باید دید که در واقعیت عملکرد آن چگونه است.

 

 از طرفی قابلیت پرواز در ارتفاع پست یکی از مولفه های مهم در پنهان ماندن از دید رادارهاست به طوری که در زمان هشت سال دفاع مقدس ، خلبانان نیروی هوایی ایران از این موضوع استفاده می کردند و بدور از دید رادارها، ناگهان همچون عقابی بر سر هدف ظاهر می شدند و اهداف خود را تار ومار می نمودند.  این شکستگی در نوک بال علاوه بر ویژگی فوق، باعث کاهش پسای القایی نیز می شود و از اثر گردابه های نوک بال می کاهد. پسای القایی سهم مهمی را در پسای کلی هواپیما دارد.

اما نکته مهم و سوالی که ایجاد می شود اینست که این شکستگی بال، مانور پذیری را افزایش می دهد یا کاهش؟ همانطور که می دانیم جنگنده ها را طوری طراحی می کنند که در مرز ناپایداری قرار بگیرند تا بدین سان مانورپذیری آنها افزایش پیدا کند. یکی از راههایی که می توان به این مقصود رسید، ایجاد زاویه هشتی (anhedral) به بالهاست (در مقابل زاویه هفتی بال، باعث پایداری عرضی هواپیما می گردد). به عنوان مثال جنگنده Harrier بال هایی با زاویه هشتی دارد و این امر باعث افزایش مانورپذیری عرضی آن خواهد شد.  شکستگی هم که در بال جنگنده ایرانی F-313 مشاهده می شود، به نوعی همین اثر را ایجاد می کند، یعنی جنگنده قاهر توانایی بیشتری در انجام حرکت Roll خواهد داشت.  اما در مورد بقیه موارد کنترل و پایداری آن نمیتوان نظری داد.

ادعای دیگری که درباره قاهر 313 انجام گرفته است کوتاه بودن طول باند برخاست و فرود آن است که می توان پیشبینی کرد به دلیل همین شکستگی در بالها تقویت می شود. در علم طراحی به این رده از هواپیما Short TakeOff or Landing – STOL‌ گویند. قابلیت فرود و برخاست بر باند کوتاه بسیار پراهمیت است زیرا می توان از جنگنده در شرایط نامساعد و بحرانی نیز استفاده کرد. مثلا عملکرد سریع جنگنده در برخاست می تواند در حملات ناگهانی  و هوایی دشمن موثر باشد.

و اما سخن پایانی….

تحلیل های مذکور صرفا نکاتی بود که می توانست از دید یک ناظر بیرونی مطرح شود. قطعا سخنان و نظرات مختلفی راجع به این پرنده بیان شده است مثلا جنگنده قاهر در مراحل اولیه می باشد و هنوز عملیاتی نشده است، و یا اینکه تصاویر منتشر شده از آن فقط مدل و ماک آپی از آن می باشد و این هواپیما تا کنون تست نشده است، موتور آن هنوز تعیین نشده و … .

مسئولین سایت مرکز مهندسی هوافضا ترجیح می دهند  در این باره نظری ارائه نکنند و منتظر خواهند ماند تا ببینند در آینده طراحان ایرانی چه برگهای برنده ای رو خواهند کرد!

هایپرمارکت آنلاین ترایس بوشهر

نوشته های مشابه

8 دیدگاه در “ویژگی های جنگنده قاهر ۳۱۳

  1. محمدرضا گفت:

    به لطف خدای متعال همیشه پیروز باشید امید فردای ما اول خدا بعد هموطن فهیم است
    دلگرم باشید و به حرف جاهلان توجه نکنید انشالله قاهر٣١٣ خاری میشه بر چشم دشمنان علم و دانایی شما مشتی محکم بردهان کسانی باشه که جوانان مارا به دانشگاه های فنی راه نمیدهند جز داشتن آرزوی سلامتی برای شما و خانواده های عزیزتان چیز ندارم

    1. پژمان گفت:

      اصلا امریکا همه جنگنده هاش ماکت هستن

  2. سیدعلیرضابحری گفت:

    ما میتوانیم، اینکه چیزی نیست ما همیشه تکنولوژی پانزده سال قبل را رونمایی میکنیم، ای غربگراها شما هر وقت به قدرت رسیدید تبدیل به یک غربگدای حرفه ای خواهید شد، برادر غربگدای عزیز، بنظر تو آمریکایی های چرا به ما حمله نمیکنند نکنه این به ما شیعیان امیرالمومنین رحم میکنند و حمله نمیکنند، نه غربگدای عزیز اینطور نیست حتماً حسابهای دیگری در کار است که به کشوری که اینهمه آمریکا را تحقیر کرده و میکند جرات دست درازی ندارند، حالا بازم فحش بده و باز بگو ما نمیتوانیم

  3. عارف گفت:

    انهدرال پایداری عرضی را افزایش و مانور پذیری را کاهش میدهد که فکر کنم شما برعکس اینو نوشتین.

  4. علی گفت:

    ههههه خنده دار بود ما یه ماکت ساختیم انتظار داریم هیشکی نفهمه مردمو چی فرض کردین. موتور که کلا نداره شکل هندسی بالها هم تابلو که نمیتونه لیفتی تولید کنه هم خیلی کوتاه هم انتهای بال با ریشه بال یک اندازه هست که این بالها برای هواپیماهای اموزشی بکار میره نه جنگنده. نرخ اوجگیریش حداکثر سرعتش هم که نگفتن البته که این هواپیما نمییتونه پرواز کنه. حالا خنگا رفتن اینو شبیح F22 ساختن امریکایی F22 ساخته که با هواپیماهای دشمن در گیر بشه ما براچی رفتیم یکی شبیح اون ساختیم اصن قاهر 313 قرار با کی درگیر بشه که رفتن از امریکایی تقلید کردن. این ماکت فقط خوراک رسانه ها هست بس.

    1. پوریا گفت:

      #مراحل_بی_شرمی_یک_غرب_زده

      #ایران : ما یک فروند آرکیو ۱٧۰ آمریکایی را به زمین نشاندیم

      #غرب_زده : دروغگو ها ، خجالت نمیکشید این دروغ هارو به خورد مردم میدید ؟

      #آمریکا : یک هواپیمای بدون سرنشین ما در نزدیکی افغانستان ناپدید شده

      #غرب_زده : دیدید گفتم ، هواپیمای آمریکایی تو افغانستان سقوط کرده این سپاهی های ساندیس خور به نام خودشون زدن ، حیا نمیکنید ؟

      #آمریکا : ممکن است پرنده ما به دست ایران افتاده باشد

      #غرب_زده : چی شده حالا ، اومده تو ایران سقوط کرده ، به شما چه ربطی داره ، چرا به مردم دروغ میگید ؟

      #خبر : ایران تصاویر آرکیو را منتشر کرد

      #غرب_زده : مسخره ها ، یه ماکت مثل قاهر درست کردید ، خیال کردید ما باور میکنیم این آمریکاییه ؟

      #خبر : آمریکا تصاویر ایران را تایید کرد

      #غرب_زده : مگه نمیبینید داغون شده ، سقوط کرده میگید ما گرفتیمش ؟ خیال کردید ما گوشامون درازه ؟

      #ایران : یک نمونه از آرکیو میسازیم

      غربزده : امکان نداره ، شما آفتابه هم نمیتونید بسازید

      #خبر : تصاویری از نمونه آرکیو ی ایرانی در حضور رهبر انقلاب منتشر شد

      #غرب_زده : دوباره یه ماکت دیگه مثل قاهر درست کردید ؟ مگه قاهر پرواز کرد که این پرواز کنه ؟ دروغگو ها

      #خبر : تصاویر پرواز نمونه ایرانی ۶۰ درصد آرکیو با حضور سردار حاجی زاده منتشر شد

      #غرب_زده : چقدر کوچیکه ، اه اه ، چقدر زشته ، فیلم هاش غیر واقعیه ، همش فتوشاپ و انیمیشنه

      #خبر : تصاویر پرواز نمونه صد در صد آرکیو در مستند هوافضا منتشر شد

      #غرب_زده : حالا که چی ؟ مگه شما بجز آفتابه چیز دیگه ای هم میتونید درست کنید ؟ حتما روسیه و چین اینو ساختن

      #آمریکا : نمونه ی ایرانی قابلیت های نمونه آمریکایی را ندارد

      #غرب_زده : دیدید گفتم شما آفتابه هم نمیتونید بسازید ! تازه منظورش از نمونه ایرانی ، نمونه روسی بود !

      ♨️و این داستان ادامه دارد ….

  5. هوافضایی گفت:

    دمشون گرم کارشون درسته

    1. پوریا گفت:

      امروز اولین موتور توربوجت ساخت داخل رونمایی شد-اوج-
      لطفا گزارشی تهیه کنید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *