ابزار و لوازم ساخت گلایدر

برای شناخت چگونگی ساخت گلایدر و اینکه برای ساختش چه وسایلی لازم است، باید ابتدا مقداری در مورد جنس گلایدرها صحبت شود. به صورت کلی جنس گلایدرها به دو دسته کلی تقسیم می شود: 1- چوبی 2- فومی

آشنایی با چوب بالسا

گلایدرهای چوبی اغلب از جنس چوب بالسا هستند. چوبی که در عین استحکام بسیار سبک هست. چوب بالسا به عنوان یک محصول وارداتی و با قیمتی گزاف! محسوب می شود و البته علاوه بر صنعت ساخت هواپیمای مدل و گلایدر در رشته های دیگر مثل معماری نیز کاربرد دارد. درواقع درخت بالسا که در نواحی گرم و مرطوب استوایی آمریکای لاتین مثل برزیل و بولیوی و مکزیک، گیاهی خودرو و هرز به شمار می رفت که با شناخت مشخصات چوبش، توانستند استفاده اقتصادی از آن کنند.

این چوب در ابعاد و اشکال مختلف در بازار به فروش می رسد. معمولا به صورت صفحه ای (balsa sheet) هستند و ابعاد صفحه آن 10×100 cm است. ضخامت های هر صفحه تعیین کننده قیمت آنها است. مثلا در بازار از 0.8 میلیمتر تا 10 میلیمتر می توانید تهیه کنید. البته صفحه های پهن تر از عرض 10 سانتیمتر هم در بازار وجود دارد. در تصویر زیر نمونه هایی از این چوب را می بینید:

همچینین برخی از نمونه های بالسا را که چگالترند و استحکام بیشتری دارند به عنوان تیرک ها و داول ها  (مقاطع مربعی، مستطیلی و دایره ای) بالسا به فروش می رسانند.

مشخصات چوب بالسا

چگالی این چوب در حالت خشک در یک محدوده 40 تا 340 کیلوگرم بر متر مکعب است. البته به طور معمول چگالی این چوب 160 kg/m3 تخمین زده می شود (منبع ویکی پدیا). به هرحال اگر می خواهید وزنی تقریب از چوبهای خود داشته باشید می توانید حجم آن را در این چگالی پیشنهادی ضرب کنید.

کیفیت سمباده: چوب بالسا را در عین استحکامی که دارد، می توان به خوبی سمباده زد. به عبارت دیگر سمباده زدن آن نسبت به چوب های معمولی آسان تر است. دقت کنید که یکی از مراحل مهم در ساخت گلایدر سمباده زدن است.

انعطاف: این چوب قابلیت انعطاف نیز دارد. در مورد ضخامتهای کم مثلا از 0.8 تا 1.5 میلیمتر به راحتی می توان انعطاف با کمانهای زیاد را ایجاد کرد. اما برای ضخامتهای بیشتر، پیشنهاد می شود که چوب را مقداری خیس کنید، و آنچنانکه میخواهید انحنا داده و با وسیله ای ثابت نگه دارید تا خشک شود. خواهید دید که بعد از خشک شدن چوب بخوبی شکل خود را حفظ خواهد کرد. ضمنا این را هم بدانید که چوب بالسا حول راستای الیاف خود بهتر انحنا میگیرد تا در جهت عمود بر الیاف.

چسب پیشنهادی: چسب هایی که برای این چوب به کار می رود عبارتند از: چسب چوب، چسب قطره ای، چسب اسپره ای (1 2 3) و چسب حرارتی

راستای الیاف برای استحکام بیشتر: همیشه به راستای الیاف چوب دقت کنید، شما به عنوان یک مهندس، باید با رفتار سازه مورد استفاده خود آشنا باشید. همه چوب ها در حول خط الیاف خود به راحتی شکسته یا جدا می شوند ولی در جهت عمود بر الیاف به سختی شکسته، خم و جدا می شوند. بنابراین در جاهایی که از این چوب به عنوان تقویت کننده سازه ای استفاده می کنید حتما به این نکته دقت نمایید.

برش چوب: این چوب توسط کاتر به راحتی در دو یا سه مرحله برش می خورد. بستگی به مهارت، تجربه شما و ضخامت و سختی چوب دارد. به هر حال همیشه در برش چوب باید حوصله و دقت به خرج داد و عجله نکرد. البته برخی هم که حال و حوصله این کارها را ندارند، به دنبال لیزر کات کردن این چوب ها می روند که در این صورت باید فایل نقشه با فرمت کرل، dwg و یا dxf را داشته باشید

آشنایی با فوم

فوم دیگر ابزار ساخت گلایدر است. البته بنده بنا به مشاهدات آماری که داشتم، اغلب در کشور ما آموزش کار با چوب بالسا را می دهند و کمتر دیده ام که به سمت گلایدر فومی بروند. (شاید اشتباه باشد به هر حال کسانی که نظر دیگری دارند حتما این بحث را تکمیل کنند). فوم ها موادی بسیار سبکتر و انعطاف پذیر تر و ارزانتر از چوب بالسا هستند و در ابعاد و جنس های مختلف در بازار یافت می شوند. بهتر است برای شروع با برخی از این فوم ها آشنا شویم:

فوم XPS و EPS:  مخفف   Expanded Polystyrene – EPS و Extruded polystyrene – XPS، .  به زبان خودمانی همان یونولیت های مرسومی که هر روز مشاهده ش می کنیم. این فوم ها بر اساس فشردگی که دارند تقسیم بندی می شوند، در واقع فوم هر چقدر چگالتر باشد، فشرده تر است. برای گلایدرها توصیه می شود که از فوم های فشرده استفاده شود زیرا با توجه به نسبت منظری بالایی که دارند باید فوم استحکام لازم را دارد (اگرچه این فومها وزن بیشتری نیز دارد). در سایت flyingfoam بیان شده است که  فوم های EPS با چگالی 28 kg/m3 برای استفاده در بال گلایدر های پیشنهاد می شود.(flyingfoam). اما در دو منبع دیگر بیان شده است که فوم XPS کارایی بهتری از نظر مقاومت سازه ای دارند (RCadvisor , Wikipedia).

 فوم depron: این فوم انعطاف پذیر است و مقاومت خوبی در برابر شکنندگی دارد. اما به گفته برخی در ایران قابل دسترس نیست یعنی در بازار پیدا نمیشود مگر مدل های آماده هواپیما و گلایدر آن را بخرید. البته بنده مطمئن نیستم که اکنون در بازار وجود دارد یا خیر. گفته می شود که این نوع فوم از همان خانواده XPS است (rcgroup).

blue foam:  این فوم ها در بازار به وفور پیدا می شود و در صفحات A3 و بزرگتر با ضخامت های 2 میل به بالا وجود دارد. بنده ترجیح می دهم از این فوم در ساخت گلایدرهای صفحه ای استفاده کنم. نمونه ای از آنها نیز در ساخت گلایدرهای بوئینگ 747، ایرباس 310، آیکون، آنتونوف 225 استفاده شده است. فرق این فوم ها با دپرون در این است که فشرده و شکننده هستند و خیلی انعطاف پذیر نیستند.(rcgroup).

تهیه لوازم برای ساخت

بعد از معرفی موادی که گلایدر ها را با آن می سازند نوبت به معرفی لوازم ساخت آنها می رسد. قبل از ساخت باید مشخص کنید که گلایدر شما از نوع استراکچر است یا صفحه ای. بعد از آن باید تصمیم بگیرید که می خواهید گلایدرتان را از جنس فوم بسازید یا بالسا. مواردی که در ادامه می آید وحی منزل نیست! چنانچه نقصی در آن دیدید یا نظری داشتید در ادامه همین بحث بیان کنید تا موضوع کامل شود. ب تشکر

ابزار لازم در ساخت گلایدر استراکچر بالسا

برای ساخت گلایدر از جنس بالسا باید ابزار زیر را تهیه کنید:

چوب بالسا: به مقدار لازم و در ضخامتهای پیشنهادی نقشه

چسب: پیشنهاد بنده چسب چوب+ چسب حرارتی است.

خطکش: یک خطکش فلزی (مهندسی) 30 سانتی مناسب است.

سمباده: سمباده با شماره های 320، 180 و 100 مناسب هستند. شما برای راحتی کار می توانید ورقهای سمباده را روی تخته چوب یا هر چیز دیگر بچسبانید و تخته سمباده درست کنید.

کاتر: یک کاتر در سایز کوچک مناسب است.

خودکار: نیاز به توضیح ندارد!

نقشه: نقشه ساخت را حتما پلات بگیرید

سوزن: مقداری سوزن ته گرد توصیه می شود.

کاور بالسا: در این زمینه کاورهایی برای روکش کردن بالسا وجود دارد که معمولا گران هستند. اگرچه کیفیت خوبی دارند و باعث استحکام و زیبایی گلایدر می شوند. اما می توان به جایگزین های آن هم فکر کرد مثل روز رنگ که البته به کیفیت آن نمی رسند ولی واقعا ارزان ترند! و تا حدودی جواب کار را می دهند.

هیت گان: همان سشوار، در واقع وسیله ای که با آن روی کاور را صاف و صیقلی می کنند. جنس کاور های مرسوم هواپیما و گلایدر مدل بدین صورت است که با جذب گرما کشیده و صاف می گردند و چروکهای آن از بین می رود.

برچسب: برای زیبایی می توانید برچسب هایی تهیه کرده  و روی بال یا بدنه گلایدر بچسبانید

ابزار لازم در ساخت گلایدر استراکچر فومی

شاید لفظ گلایدر استراکچر فومی خیلی مناسب نباشد اما بیشتر میخواهیم این منظور را برسانیم که این نوع گلایدرها در همان ابعاد گلایدرهای استراکچر بالسا هستند (دهانه بال بیش از 50 سانتیمتر). شاید در برخی اصلا استراکچری وجود نداشته باشد!

فوم: ضخامت ورقه فوم بستگی به ضخامت ایرفویل بال دارد. مقدار آن نیز با توجه نقشه تعیین می شود.

چسب: پیشنهاد بنده چسب فوم  ( و در صورت امکان چسب حرارتی) است.

خطکش: یک خطکش 30 سانتی مناسب است.

سمباده: سمباده با شماره های 320، 180  مناسب هستند. شما برای راحتی کار می توانید ورقهای سمباده را روی تخته چوب یا هر چیز دیگر بچسبانید و تخته سمباده درست کنید.

کاتر: یک کاتر معمولی  و یک کاتر با تیغ 30 درجه هر دو در سایز کوچک مناسب هستند.

خودکار: نیاز به توضیح ندارد!

نقشه: نقشه ساخت را حتما پلات بگیرید

میله تقویت کننده: یک میله تقویت کننده سبک (اسپار) از جنس بالسا، کربن و … برای تقویت بال و بدنه مناسب است.

دستگاه وایر کات (و ترانس برق): این دستگاه را که غالبا باید خودتان بسازید وسیله ای است که توسط آن می توانید فوم ها را بر اساس الگوی ایرفویل برش دهید و یک بال تماما فومی با مقطع دلخواهتان استخراج کنید.  در زیر تصاویری از این دستگاه و بال های برش خورده را می بینید:

به احتمال زیاد خیلی از شما دوستان قصد به کار گیری دستگاه بالا را ندارید و یا حوصله ساخت آن را نخواهید داشت. پس ما در اینجا راهی ساده و جالب را پیشنهاد می کنیم. و آن اینکه دو صفحه از ورق فوم را روی هم قرار داده و در ناحیه 1/4 از لبه حمله بال یک اسپار از میان آنها رد کنید و ابتدا و انتهای آنها را بچسبانید و سمباده های لازم را بزنید. البته به این اختصار که گفتیم نیست اما روش همین است!

لوازم ساخت گلایدر صفحه ای فوم و بالسا همانند استراکچر است. برای ساخت این گلایدرهای صفحه ای به نکات مقایسه گلایدر صفحه ای فومی و بالسایی توجه کنید. لازم است که برخی از تفاوتهای ساختی بین این دو نوع گلایدر صفحه ای بیان شود:

1) ورقه های فوم (blue foam) صاف، یکدست، سبک و بدون پیچ و تاب هستند اما ورقه های بالسا ممکن است مقداری پیچ و تاب داشته و توزیع جرمی همسان نداشته باشند.

2) استحکام ورقه های بالسا بیش از فوم است.

3) چوب بالسا بهتر و یک دست تر از فوم سمباده می خورد (اگرچه نیروی بیشتری برای سمباده زدن می خواهد).

4) به طور کلی پیشنهاد بنده برای کسانی که قصد ورود به ساخت گلایدر را دارند این است که به ترتیب زیر وارد ساخت گلایدر شوند:

– گلایدر صفحه ای فومی

– گلایدر صفحه ای بالسا

– گلایدر استراکچر بالسا

برای خواندن مطالب جذاب هوافضایی عضو کانال مرکز مهندسی هوافضا شوید: